25 Hidroksi Vitamin D 25 Hidroksi D Vitamini Nedir?
26 Temmuz 2024

25 Hidroksi Vitamin D 25 Hidroksi D Vitamini Nedir?

25 Hidroksi Vitamin D

25 Hidroksi Vitamin D, bedendeki kalsiyum ve fosfor metabolizması ve kemik gelişiminde görev alan bir hormon ön maddesidir. Şiddetli D vitamini yetersizliği çocuklarda raşitizme, yetişkinlerde ise osteomalaziye sebep olmaktadır. Vücuttaki D vitamininin ana kaynağı, güneş ışınlarına bağlı olarak deride yapılan sentezdir. Bu sebeple, çocuk ve yetişkinlerdeki D vitamini düzeyleri mevsimlere bağlı olarak değişkenlik gösterir.

Aktif Vitamin D'nin Rolü

Aktif vitamin D, çocuklarda büyüyen kemik dokusunun mineralizasyonu için gerekli kalsiyum ve fosfor konsantrasyonunu sürdürür. Yetişkinlerde ise kemik yeniden yapımı için aynı görevi üstlenir. Vitamin D, bağırsaklarda fosfor ve kalsiyumun emilimini sağlar.

25 Hidroksi Vitamin D'nin Önemi

D vitamininin bedendeki görevi, esas olarak kan kalsiyum, fosfor ve magnezyum seviyelerini ayarlamaktır. D vitamini bulunmadığında ya da eksik olduğunda kemikler sağlıklı olarak gelişemez; çocuklarda raşitizm, yetişkinlerde osteomalazi gibi kemik gelişim bozuklukları ortaya çıkar. Ayrıca D vitamini, bağışıklık sisteminin düzgün çalışmasını sağlar.

25 Hidroksi D Vitamini Nedir?

D vitamini, önce karaciğerde 25-OH vitamin D'ye, daha sonra böbreklerde 1,25 di-OH-Vitamin D'ye dönüştürülür. Vücuttaki D vitamini durumunu en iyi gösteren ölçüt, serum 25-hidroksivitamin D düzeyidir.

D Vitamini Kaynakları

D vitamini yağda eriyen bir vitamindir ve dişler ile kemiklerin gelişmesi ve büyümesi için gereklidir. Kandaki D vitamininin iki kaynağı vardır:

  • Güneş ışığının etkisiyle deride oluşan D vitamini
  • Besinlerle alınan D vitamini

Kandaki D Vitamini Formları

Kanda D vitamini iki biçimde bulunur: 25 hidroksi D vitamini (25 OH D) ve 1,25 dihidroksi D vitamini (1,25 (OH)2 D). D vitamini testi olarak daha çok kandaki 25 OH D vitamininin miktarı ölçülmektedir. Bunun nedeni, 25 hidroksivitamin D'nin insandaki yarı ömrünün yaklaşık bir ay olmasıdır. Bu, alım ve depolar konusunda bütünlüklü bilgi sağlar ve analiz edilmesini kolaylaştırır.

Serum 25-hidroksivitamin D düzeyi, insanların yaşadıkları yerlere göre değişmekle birlikte, genel olarak yetişkinlerde kış serum değerinin >40 nmol/L olması normaldir. Serum 25-hidroksivitamin D düzeyinin <20-25 nmol/L olması şiddetli yetersizlik, 25-40 nmol/L olması ise sınırda yetersizlik olarak kabul edilir. Şiddetli yetersizlik durumlarında raşitizm veya osteomalazi riski oldukça yüksektir.

25 Hidroksi D Vitamini Eksikliği ve Oluşan Sorunlar

Yetişkinlerde D vitamini yetersizliği, daha çok çocuklarda sık görülen raşitizm ile anılmakla birlikte, son dönemlerde yetişkinlerde 25-hidroksivitamin D seviyesindeki düşüklük ve bunun kemik sağlığı üzerindeki etkileri üzerine tartışmalar artmıştır.

Değişik ülkelerdeki bu sonuçlar, yetersiz D vitamini alımı, iç ortamlarda geçirilen sürenin fazlalığı, güneş ışınlarından yeterince yararlanamama ve hava kirliliğinin ultraviyole ışınlarının insanlara ulaşmasını engellemesi gibi çeşitli etmenlerden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, yetişkinlerdeki D vitamini yetersizliği yaygın bir sorundur.

25-hidroksivitamin D düzeylerindeki düşüklük, yalnızca basit bir biyokimyasal bozukluk olmayıp; beraberinde kemik yapım-yıkım hızında artma, hafif osteomalazi, osteoporoz, kalça veya diğer kemiklerdeki kırık riskinde artma gibi fizyolojik, klinik ve patolojik bulgulara yol açmaktadır.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Saide

26 Temmuz 2024 Cuma

D vitamini seviyemi kontrol ettirdim ve doktorum serum 25-hidroksivitamin D düzeyimin 20 nmol/L'nin altında olduğunu söyledi. Bu şiddetli yetersizlik anlamına geliyormuş. Çocukken raşitizm riski var dendi, yetişkinlerde ise osteomalazi olabiliyormuş. Güneş ışınlarından yeterince faydalanmamak veya besinlerle yeterli D vitamini alamamak bu duruma sebep olabilir mi? Ne gibi önlemler almalıyım?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Saide Hanım, D vitamini seviyenizin düşük olduğunu öğrenmiş olmanız önemli bir adım. Evet, güneş ışınlarından yeterince faydalanmamak ve besinlerle yeterli D vitamini alamamak bu duruma sebep olabilir. Özellikle kuzey enlemlerinde yaşayan insanlar, kış aylarında güneş ışığından yeterince D vitamini sentezleyemeyebilirler.

Önlemler alarak bu durumu düzeltebilirsiniz. İlk olarak, doktorunuzun tavsiyelerine uyarak D vitamini takviyesi alabilirsiniz. Bunun yanı sıra, D vitamini açısından zengin gıdaları diyetinize eklemekte fayda var. Yağlı balıklar (somon, uskumru), D vitamini ile zenginleştirilmiş süt ve süt ürünleri, yumurta sarısı bu gıdalar arasındadır.

Güneş ışığından daha fazla yararlanmak da önemlidir. Günde en az 10-15 dakika doğrudan güneş ışığı almak, cildinizin D vitamini üretimini artırabilir. Ancak, güneş kremi kullanımı ve cilt kanseri riskini de göz önünde bulundurarak dengeli bir şekilde güneşlenmek önemlidir.

D vitamini düzeyinizi düzenli olarak kontrol ettirip, doktorunuzun önerdiği tedavi planına sadık kalarak sağlığınızı koruyabilirsiniz.

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

A Vitamini Ne İşe Yarar?

A Vitamini Ne İşe Yarar?

Haber Bülteni